Энхбаярын Батшугар гэж нэгэн байх. Өдгөө УИХ-ын гишүүн төдийгүй Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яамны сайдын албыг хавсарч буй нэгэн. Монгол банкны дэд ерөнхийлөгч хийж байсан үеийг нь бид мэднэ. Мэдэхээр барах уу, “JP Morgan”-д хөрөнгө оруулалтын банкираар ажиллаж асан хүүгээ гэнэт Монгол руу буцаан авчирч намынхаа буюу тухайн үеийн МАХН-ын гадаад харилцаа хариуцсан нарийн бичгийн даргаар ажиллуулж байсан тухай яриад байгаа юм. 2011-2012 он. 

Нэгэн цагт Ерөнхий сайд, УИХ-ын дарга, Ерөнхийлөгчийн сэнтийд дарааллан тэгэхдээ 2000-2009 оныг хүртэл есөн жилийн турш тасралтгүй Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн гишүүний албыг сэлгэж, эцэстээ даргалж явсан Намбарын Энхбаяр нэжгээд хугацаанд эрх мэдэлгүй, хүчгүй явсны дараа ууган намынхаа тасалж хаясан “Х” үсгийг төвөггүйхэн өмчирхөж, эзэрхээд зогсохгүй МАХН-ыг шинээр “өлгийдөж” авахдаа төлөөний гэхээсээ төрсөн хүүгээ Төв банк руу илгээснийг хэлэх гээд байгаа юм.

Угаас улс төрд танигдах хэцүү. Тэр тусмаа улсын сан хөмрөгийг баздаг, бас дотоодын зах зээлд шууд нөлөөлөхүйц арилжааны банкуудыг хянах, хязгаарлах онцгой эрхтэй байгууллагын ерөнхийлөгчийг орлохуйц албан тушаалд нэр дэвшүүлсэн болгоныг томилсон нь ховор. Гэхдээ л Намбарын Энхбаяр гэдэг автор, түүнийг дагасан МАХН хэмээх брэнд нэр хүү Батшугарыг нь Төв банкны дэд ерөнхийлөгчийн сэнтий хүртэл “шидэж” байлаа. 

Ямар сайндаа л “Н.Энхбаярын Батшугар хэвээрээ. Тодорхой хэмжээний албан тушаал хашиж байна уу, гэвэл хашиж байна. Гэсэн ч албан тушаал бол ердөө л ажил шүү дээ. Хэрвээ хүнийг хэн байна, ямар байна гэдгийг нь харъя гэвэл албан тушаалаар нь биш,  хувь хүн талаас нь харвал зүгээр болов уу.  Хэдэн сарын өмнө  би МАХН-ын гишүүн байв. Харин одоо нам бус, Монголбанкны дэд ерөнхийлөгчөөр ажиллаж байна” гэдгийг Э.Батшугар өөрөө хэлэх вэ дээ.

Э.Батшугарын тэр үед хэлж байсан үгс, байр суурь харин өнөөдөр хэрхэн өөрчлөгдөв гэдгийг харах гээд үзье. МАХН нэрийн дор хоёрантаа нэр дэвшсэн Э.Батшугарыг сонгогчид лав таалаагүй. Сайн эцгийн нэрийг гурвантаа худалддаг гэх үг бий ч аав, ээжийнхээ өврөөс гараагүй, амных нь салиа ч арилаагүй “жаал”-ыг хэзээ ч улс төрд оруулж, бүр УИХ-ын гишүүн болгож болохгүйг сонгогчид мэдэхгүй л байв гэж. 

Хачирхалтай ч гэх үү, цаг хугацааны сонирхолтой давхцал нь тэгж таарсан уу? хэлж мэдэхгүй юм. 2021 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн өмнө нэгэн цагт өөрөө өөртөө “хаан”-ы титэм зүүлгэж явсан Н.Энхбаяр МАН-ын дарга У.Хүрэлсүхэд МАХН тэргүүтэй “Х” үсэг буюу ноосоо тушааснаар Батшугарын дараалсан ялагдалд цэг тавьсан түүхтэй. Гэдэг нь Сонгинохайрхан дүүргээс төр төлөөллөхөөр сонгогдсон Д.Сумъяабазар хотын даргын албыг хашиж эхэлснээр орных нь хүнийг сонгох хуулийн орон зай үүссэн нь хэзээнээс сонгогчдын нүдний гэм болсон Э.Батшугарт өдрийн од шүүрэхтэй л адил боломжийг үүсгэсэн юм.

Н.Энхбаяр яагаад намын дэмжигч, гишүүдийн санал, шүүмжлэлийг авахгүйгээр МАХН-ыг МАН-д, У.Хүрэлсүхэд аваачиж тушаасны цаад үнэн ч үүгээр тодордог юм. Ерөөс өөрөө биш л бол өөрийн эрх ашгийг хамгаалах басчхүү дуу хоолойг нь хүргэж байх ёстой Н.Энхбаярын хэмжээний улстөрчид хэрэгтэй болохоор хавь ойрынхоо хүрээллээс биш хүүгээ нөхөн сонгуульд илгээсэн нь “бай”-ндаа туссан юм, 2021 оны нөхөн сонгуулийг хэлээд байгаа хэрэг. Ингэж л 2009 онд Ерөнхийлөгчийн сэнтийгээс, 2016 онд МАХН нэрийн дор эмхэлсэн “Шударга ёс эвсэл”-ээс өчиггүй буулгасан Н.Энхбаярын улс төр хүү Батшугараар нь дамжуулж дахин эхэлсэн байдаг. 

“Бандааш” хочит Д.Гантулга гишүүний хэлж аснаар УИХ-ын гишүүний эхний хоёр жил бол дадлага, суралцах хугацаа байдаг гэдэгчлэн Э.Батшугар гэх нэр бүрэн эрхийн хугацаа нь дуусгавар болтол төдийлөн тодроогүй. 2024 оны сонгуулиар улиран сонгогдсон нь улстөрч хүнд тэр бүр заяахгүй амжилт ч 2025 он буюу саяхныг хүртэл тэр Намбарын Энхбаярын хүү гэдгээрээ л намтар, карьераа бичиж байв. Гагцхүү эрх ашиг ялдаг нь улс төрийн туйлын үнэн учраас Энхбаярын Батшугар Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яамны сайд болтлоо дэвшиж, “давхар дээл” нөмөрсөн нь өнөөдрийн үнэн. 

Өөрийнх нь чадвар, бусдын хүлээлт гэхээсээ зүгээр л Н.Энхбаяр гэж хүний эрх ашиг аль ч УИХ, Засгийн газрын үед нэр нүүртэй яваагийн хамгийн тод бөгөөд том илрэл нь магад сайд Батшугар юм. Гээд аавынх нь хүсэл биелж, гавьяаныхаа амралтад гарах цаг нь болов уу гэтэл бас л үгүй байв. Хэн, хаана, хэзээ ямар эрх мэдэл амална, тэнд гүйж явдаг нь Ерөнхийлөгч асан Н.Энхбаяр болж эхэлсэн нь сайндаа ч биш юм. Харин хүүгийнх нь сэнтий дэнчигнээд зогсохгүй өөрийнх нь эрх ашиг хөндөгдөж эхлэх төдийд хэзээд бэлэн гарч ирээд хэнийг ч хамаагүй ноцдог жинхэнэ “уяаны нохой” нь Э.Батшугар бус эцэг Н.Энхбаяр нь болчихоод буйг л тодотгох гээд байгаа юм. Яг нь үнэндээ Байнгын хорооны дарга хийж үзлээ, үргэлжлүүлээд сайд албанд тохоон томилогдож бас үзлээ. Гэлээ гээд тодорч, торойсон зүйл үнэндээ сайд Э.Батшугараас харагдсангүй.

Эсрэгээрээ хүүгээрээ халхавч хийсэн Н.Энхбаярын улс төр, хөшигний ар дахь тохироо улам томорч явсаар дахин Монгол төрийн хорт хавдар болоход ойрхон ирснийг өгүүлэх гэсэн юм. Өөрөөр хэлбэл, Н.Энхбаярын өнөөдрийн дур зорго, шунал хүсэл, эрх ашигт хөтлөгдөж мөнхүү дөнгөжүүлж эхэлсэн улс төр ирээдүйд хүүг нь Ерөнхий сайдын суудал руу хөтлөх нь гайхах юм мэдээж биш. Гэхдээ Н.Энхбаярын хүү Батшугар, Э.Батшугарын аав Н.Энхбаяр гэдэг нь хусаад ч арилахааргүй гашуун үнэн. Яг л нэмэгдэхүүний байрыг сольсон ч нийлбэрийн дүн өөрчлөгдөхгүй гэдгийг санахад илүүдэхгүй! 

С.Сүлд